Շարբել Անտոնիի բլոգ

Առաջադրանք 1 «Ժամանակ անիշխանության»

Ներկայացնել Խոսրով Երկրորդ,  Անակ Պարթևի հարաբերությունները:

3-րդ դարի կեսերին Սասանյան արքա Շապուհը 1-ը հարձակվում է Մեծ Հայքի թագավորության վրա։ Տրդատ II-ը ստիպված հեռանում է Հռոմեական կայսրություն։ Հայոց գահին նստում է Խոսրով II-ը: Պարսից արքան, պարտություններ կրելով հայոց Խոսրով թագավորից, Հայաստան է ուղարկում Անակ Պարթևին՝ Խոսրովին սպանելու հանձնարարությամբ։ Անակը խաբել էր, իբր իրեն հետապնդում են, և ապաստանել էր Արտազ գավարում։ Հայստան գալուց և որդու՝ Գրիգորի ծնվելուց 3 տարի անց Անակը դավադրաբար սպանում է Խոսրովին։ Իսկ Անակին իր մերձավորների հետ սպանում են հայ զորականները Երասխ գետի Տափերական կամրջի մոտ։ Խոսրովի որդուն՝ Տրդատին պարսկական հետապնդումներից պաշտպանելու համար դայակները փախցնում են և տանում են Հռոմեական կայսեր արքունիք։

Հիմնավորել Ժամանակ անիշխանության» ժամանակաշրջանը;

Սասանյանների նվաճողական քաղաքականության հետևանքով 260-ական թթ կեսերից հայոց գահը զավթում են Պարսից դրածո մի քանի թագաժառանգներ։ Մովսես Խորենացին այդ ժամանակաշրջանը բնութագրել է որպես ժամանակ անիշխանության։ Օտա§ր գահակալները ձգտում էին հայերին պարտադրելու զրադաշտականությունը Պարսկական պետական կրոնը։ 

Պատմել զրադաշտականության մասին:

Զրադաշտականություն իսլամուտյւնիտս արաջ պարսկական պետական ​​կրոնն էր որ դրա սկզբունքը բարու և չարի առկայությունն է:

Այս կրոնում բարին և չարը ներկայացված է Ահուրա Մազդայի կողմից՝ բարու աստվածը, և Անգրա Մայնյուն՝ որպես չարի աստված:

Առաջադրանք 2 Տրդատ Երրորդի գահակալությունը

Հիմնավորել Տրդատ Երրորդի մեծ պատիվների արժանանալը հռոմեական կայսեր կողմից:

Պարսից տերության դեմ Ավրելիանոսի հաղթական արշավանքին մասնակցած Տրդատը նշանակվել է Հռոմին ենթակա Արևմտյան Հայաստանի թագավոր 274–276 թթ: 287 թ-ին Հռոմի կայսր Դիոկղետիանոսը Տրդատ գ-ին ճանաչել է Հայոց թագավոր: Հռոմեական զորքերի աջակցությամբ Տրդատ գ-ն Հայաստանից դուրս է մղել պարսիկ նվաճողներին և հաստատվել հայրենի գահին:

Ներկայացնել կապը այս անձանց , հասկացությունների հետ Գրիգոր Լուսավորիչ, Հռիփսիմյաց կույսեր, քրիստոնեություն:

Այդ բոլորը եղել են Հայաստանում Տերդադի ժամանակներում, նա նրանց համարել է թիվ մեկ թշնամին և տարիներ շարումակ պայքարել երեքի դեմ, որոնք հանգեցրել են նրա հիվանդությանը, և քրոջ միջոցով միակ ճանապարհը, որը նա պետք է շարունակեր, դա ընդունելն էր, որը հանգեցրեց շրջադարձին: երկիր՝ դառնալով աշխարհի առաջին քրիստոնյա երկիրը։

Ներկայացնել Մծբինի պայմանագրի նշանակությունը հայերի համար:

Մծբինի պայմանագիրը, պարսկա-հռոմեական պատերազմը ավարտվում է պարսիկների պարտությամբ և կնքվում է Մծբինի 40- ամյա խաղաղության պայմանագիրը, որի շնորհիվ Մեծ Հայքի թագավորությունը վերականգնում է իր ամբողջականությունը:

1. Տալ«Պրինցիպատ» հասկացության բացատրությունը:

Պրինցիպատ Հին Հռոմում վաղ կայսրության ժամանակաշրջանում (մ․թ․ա․ 193 թ.) ձևավորված միապետության յուրահատուկ ձևի պայմանական անվանումը պատմական գրականության մեջ։ Օկտավիանոս Օգոստոսը մ․թ․ա․ 29-ից մինչև 28-ին դարձել է սենատի պրինցեպս՝ծերակուտականներից առաջինը (այստեղից էլ Պրինցիպատ անվանումը)։

• Հիմնավորել կամ հերքել «Առաջին եռապետության» անհրաժեշտությունը:

Առաջին եռապետությունը ստեղծվել է մ.թ.ա. 60-ին Հուլիոս Կեսարի, Գնեոս Պամպեոսի և Մարկոս Կրասոսի միջև կայացած համաձայնությամբ։ Նրանք միմյանց և կողմնակիցների միջև բաժանել են պետական պաշտոններն ու նահանգների կառավարումը, հենվել լեգիոնների ուժի, պոպուլյարների, հեծյալների և նոբիլիտետի աջակցության վրա։ Կազմալուծվել է մ.թ.ա. 53-ին Կրասոսի մահից հետո և Կեսարի ու Պոմպեոսի հարաբերությունների սրման հետևանքով։ Երկրորդ եռապետությունը ստեղծվել է մ.թ.ա. 43-ին և ունեցել պաշտոնական բնույթ։ Նրա կազմի մեջ մտել են Օկտավիանոսը, Մարկոս Անտոնիոսը և Մարկոս Լեպիդոսը։ Կազմալուծվել է մ.թ.ա. 36-ին։

• Ներկայացնել Հուլիոս Կեսար բարեփոխումները, հիմնավորել այդ բարեփոխումների կարևորությունը:

Օգտագործելով տարբեր լիազորությունների համակցությունն և չհանդիպելով բաց դիմադրության սենատում ու ժողովրդական ժողովում Կեսարն անցկացրել է մի շարք բարեփոխումներ մ․թ․ա․ 49-44 թվականներին։ Դիկտատորի գործունեության մանրամասները հայտնի են հիմնականում Կայսրության ժամանակաշրջանի հեղինակների աշխատություններից, իսկ ժամանակակիցների վկայությունները շատ քիչ են։ Որպես կանոն, աղբյուրները չեն ճշտում թե ինչպես է տեղի ունեցել այս կամ այն օրենքի ընդունումը և որոշ բարեփոխումներ, որոնք ավանդաբար վերագրվում են Կեսարին, կարող էին անցկացված լինել նրա կողմնակիցների կողմից։ Դրանից բացի, միշտ չէ, որ հնարավոր է վերականգնել բարեփոխումների իրականացման բացարձակ ու հարաբերական ժամանակագրությունը. առաջին հերթին, աղբյուրներում սովորաբար չի նշվում օրենքի ընդունման ամսաթիվը, երկրորդ տոմարի բարեփոխումը խառնաշփոթ է առաջացրել նախքան մ․թ․ա․ 45 թվականը տեղի ունեցած իրադարձությունների ամսաթվերում

• Բնութագրել Գայոս Օկտավիանոսին, ներկայացնել նրա բարեփոխումները, հիմնավորել կարևորությունը:

«Չի կարելի ճակատամարտ կամ պատերազմ սկսել, եթե վստահ չես, որ հաղթելու դեպքում ավելի շատ կշահես, քան կկորցնես պարտության ժամանակ»:

Երիտասարդ տարիքում Օկտավիոսը երկու անգամ զբաղեցրել է զինվորական տրիբունայի պաշտոնը մ.թ.ա. 73 թվականին դարձել է քվեստոր, իսկ մ.թ.ա. 64 թվականին պլեբեյական էդիլ։ Մ.թ.ա. 70 թվականին Գայոս Օկտավիոսը երկու անգամ ամուսնացել է․ Մարկ Ատիա Բալբայի դստեր՝ Ատիայի հետ, և Հուլիոս Կեսարի քրոջ Յուլիայի հետ։ Օգտվելով Կեսարի և Լուկիոս Լիցինիա Մուրենայի աջակցությունից՝ Օկտավիոսը մ.թ.ա. 61 թվականին ձեռք է բերել պրետորի պաշտոն և սենատորի կոչում։ Պրետորից հետո մ.թ.ա. 60 թվականին, նշանակվել է Մակեդոնիայի նահանգի պրոկոնսուլ։ Դրանից հետո Օկտավիոսը սենատի հատուկ հանձնարարությամբ կազմակերպել է Իտալիայի հարավում գործող Կատիլինայի և Սպարտակի զորքերի մնացորդների ոչնչացումը։ Մակեդոնիայում նա իրեն դրսևորել է որպես լավ կառավարիչ և զորահրամանատար։

Օգոստոս Օկտավիանոս

• Ներկայացնել Մարկոս Անտոնիոսի գործունեությունը:

Հռոմեական քաղաքական գործիչ զորավար։ Մոր կողմից եղել է Հուլիոս Կեսարի ազգականը։ Պաղեստինում և Եգիպտոսում պատերազմի ժամանակ առաջ է քաշվել որպես հեծելազորի պետ։ Մ.թ.ա. 49-45 թվականների քաղաքական պատերազմում պաշտպանել է Հուլիոս Կեսարին։ Մ.թ.ա. 43 թվականին, հանրապետական զորքերի պարտությունից հետո, Օկտիվիանոսի և Մարկոս Լեպիդոսի հետ կազմել է 2-րդ եռապետությունը։ Հռոմի տիրույթները բաժանելիս ստացել է արևելյան պրովինցիաները։ 

• Բացատրել «Անցնել Ռուբիկոնը», «Եկա՜, տեսա՜, հաղթեցի՜» , «Եվ դո՞ւ, Բրուտոս» թևավոր խոսքերը:

Անցնել Ռուբիկոնը — թևավոր արտահայտությունը, որը նշանակում է վճռական, կարևոր, անդարձ որոշում կայացնել

Եկա տեսա հաղթեցի- Այս արտահայտությունը օգտագործվում է արագ  վերջնական հաղթանակը նշելու իմաստով։

Եվ դու, Բրուտոս — խոսքը լայնորեն կիրառվում է, երբ խոսողը կարծում է որ իրեն դավաճանել է այն մարդը, ում նախկինում վստահել է և վերջինիս դիմում է զարմացած հարցով։ 

1. Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։

Ալեհույս, հրաժեշտ, երբևկ, ընկույզ, պարտիզպան, վզկապ, հույն, երթհեկել, ունեոր, թեթմություն, մարսել, աղթոք, Ալվարք, օրիորկ, կանխեղ։

2.       Բառերը գրի՛ր միասին, անջատ կամ գծիկով։

Գլուխկոնծի, առհասարակ, անթիվ-անհամար, կարծեսթե, ութ հարյուր, առևտուր, ծափ-ծիծաղ։

3.       Գտնել հոմանիշների հինգ եռյակ․

Պոզ- Եղջտւր, կոտոշ, բողկուկ քնորաբույսյ, ստեղունք

Քուն- Նիրհւ, նինջ, ննջյուն, ննջում, մրափ

Մարգարե- Գուշակ, կանխագուշակ, կանխասաց, կանխաբան, կանխագիտակ

Խորխորատ- խորխորակ, խորափիտ, խորատակ, անկին, քարշեպ

Նախագուշակ-Կանխագուշակ, մարգարե, գուշակ, նախակարապետ, կանխասաց

Եղջյուր- Կոտոշ, պոզ, ստեղունք, եղջեքւվի, միջատների կամ

Նինջ- Ադամաքուն,  նիրհում, ննջտւն, բարևտուք

Բաղձանք- փափագ, իղձ, տենչ, տենչանք, երազանք

Վիհ- Անդունւ|, խորխորատ, գահավանդ, խորվիրապ, խրամ

Նիրհ- Քուն, մրափ, նինջ, նիրհում, ննջյուն

Կիրճ- Լեռնանցք, լեռնամեջ, լեռանցամեջ, ձոր, ձորակ

Կոտոշ- Պինդ, բողկուկ, պոզ, Չանչափ

Իղձ-փափագ, տենչ, տենչանք, բաղձանք, նկրտում,

Կանխասաց- առաջասաց, կանխասացիկ, կանխասացյալ, առաջաձայն, վաղաբարբառ

Ցանկություն- Բաղձանք, փափագ, տենչ, տենչանք, իղձ

4.       Լրացնել հետևյալ առածները ՝ կետերի փոխարեն գրելով հականիշներ։

Ա. Քիչ խոսիր շատ լսիր։

Բ․ Խոսքը մեծին, ջուրը՝ փոքրին

Գ․ Քամու բերածը,քամին էլ կտանի:

Դ․ Մի հիմար քարը գցեց ծովը, հազար խելոք չկարողացան հանել։

5.       Կետադրի՛ր նախադասությունները։

Ա․ Կանաչ հովտի մեջ այդպես անշարժ կանգնած էին ժայռը, կաղնին, մասրենին, ձին։

Բ․ Ծառերի տերևները, խոտերի ծղոտները, հովիտների նախշուն ծաղիկները ցողված  էին անձրևային կաթիլներով ։

Գ․ Օրենքը պիտի պարտադիր լինի բոլորի համար, թե’ իշխանի, թե’ ռամիկի, թե’ ճորտի։

Դ․ Գիշերվա թանաքն էլ վերջացել էր, և լույսը թափանցիկ -գունատ մատներով դեռ շոյում էր երիտասարդի ճակատը, մազերը, աչքերը։ 

Ընթերցել Օշոյի «Շնորհակալ լինելու մասին» առակը: Բլոգում գրել առակի մասին:

Մենք պետք է նայենք մեր կյանքի ներսին և սովորենք մեր օրհնություններից՝ նախքան դուրս նայելը և ցանկանալը այն բաները, որոնք մենք արդեն կարող ենք ունենալ ներսում:

Նկարագրել Ք՚.ա. II-I դարերի ճգնաժամը:

Քայքայվեց և քանակապես կրճատվեց միջին գյուղացիությունը: Լեգիոնի զինվորները գյուղացիներ էին, որոնք ծառայում էին տերության տարբեր ծագերում: Անընդհատ զոհեր էին լինում: Կենդանի մնացածներն իրենց տնտեսությամբ չէին զբաղվում: Ուստի զինվորները չնչին գներով վաճառում էին իրենց հողակտորները և զորացրվելուց հետո հեռանում Հռոմ: Նրանք ապրում էին պետությունից տրվող նպաստի հաշվին:

Ավագանին մեծ օգուտներ քաղեց արտաքին նվաճումներից: Ի հաշիվ քայքայված գյուղացիների՝ ստեղծեցին խոշոր կալվածքներ, որտեղ աշխատում էին բացառապես ստրուկներ: Ազատ աշխատանքը դուրս մղվեց:

Այս փոփոխությունների հետևանքով ժողովրդի կամքն արտահայտող Աշխարհաժողովը կորցրեց իր ազդեցությունը: Առաջնությունն անցավ ավագանուն և Ծերակույտին: Աճեց առանձին գործիչների ձգտումը`   պետությունը ծառայեցնելու իրենց անձնական շահերին:

Ընկել էր նաև բանակի մարտունակությունը: Համընդհանուր զինապարտությունն այլևս արդյունավետ չէր: Ք.ա. II դարի վերջերից բանակն սկսեց պարտություններ կրել: Անհրաժեշտ էր ստեղծել արհեստավարժ բանակ:

Ներկայացնել, համեմատել Գրաքոս եղբայրների՝ Տիբերիոսի, Գայոսի և Կոռնելիոս Սուլլանի բարեփոխումների ծրագիրը, գործունեությունը:

Ք.ա. 123 թվականին և Ք.ա. 122֊ թվականին ժողովրդական տրիբուն՝ Գայոսը վերականգնել է եղբոր ագրարային օրենքը, իրակ անացրել ժողովրդավարական այլ բարեփոխումներ։ Իր կողմն է գրավել հեծյալների դասը՝ նրանցից կազմված դատական հանձնաժողովներին իրավունք տալով դատելու պրովինցիաների կուսակալներին։ Ագրարային օրենսդրությունը իտալական դաշնակիցների վրա տարածելու համար Գայոսը առաջադրել է նրանց հռոմեական քաղաքացիության իրավունք շնորհող օրինագիծ, որը հարուցել է ծերակուտականների դիմադրությունը և հեծյալների ու պլեբեյության դժգոհությունը։ Զոհվել է զինված ընդհարման ժամանակ։ Իրենց բարեփոխումներով Գրակքոս եղբայրները ձգտել են կասեցնել հռոմեական գյուղացիության քայքայումը և դրանով պահպանել բանակի մարտունակությունը։

Ներկայացրու ՝ովքեր էին գլադիատորները, ինչ իրավունքներ ունեին:

Գլադիատորներ, ստրուկներ Հին Հռոմում (մեծ մասամբ՝ ռազմագերիներ, դատապարտված անձինք են), որոնք վարժեցված էին ամֆիթատրոններում միմյանց (երբեմն՝ գազանների) դեմ զինված մենամարտերի համար։ Գլադիատորների կռիվները, ըստ երևույթին, փոխ են առնվել էտրուսկներից և Հռոմում առաջին անգամ ցուցադրվել մ․ թ․ ա․ 264-ին։ Գլադիատորներին սովորեցրել են հատուկ դպրոցներում (Հռոմում, Կապուայում և այլուր)։ Գլադիատորների մենամարտերը կազմակերպվել են պլեբսին զվարճացնելու նպատակով (դադարեցվել են V դ․ սկզբին)։

Պատմիր Սպարտակի ապստամբության մասին.

Սպարտակը Հին Հռոմում մ. թ. ա. 74/73–71 թթ-ի ստրուկների խոշոր ապստամբության առաջնորդն է, հանուն ազատության պայքարի խորհրդանիշը:

Համաշխար հային տերության ձևավորման ընթացքում ստրուկների թիվը Հռոմում շեշտակի աճել էր: Նրանք կատարում էին ամենածանր աշխատանքները և ապրում ամենասուղ պայմաններում: Դա տեղիք էր տալիս ապստամբությունների:
Հռոմեական ստրուկների ամենահզոր ապստամբությունը տեղի է ունեցել Ք.ա. 73–71 թ.: Այն սկսել են մի խումբ գլադիատորներ: Վերջին ներս ստրուկ մարզիկներ էին, որոնք կրկեսում մարտնչում էին միմյանց դեմ: Ղեկավարը Սպարտակն էր: Շուտով նրանց միացան հազարավոր այլ ստրուկներ: Շուրջ երեք տարի նրանք ավերում էին հռոմեական գյուղերն ու քաղաքները` պարտության մատնելով կառավարության զորքերին:
Միայն ուժերի գերագույն լարումով հռոմեացիները հաղթանակ տոնեցին ստրուկների նկատմամբ: Նրանք կոտորեցին ապստամբների մեծամասնությանը, իսկ գերի ընկածներին կենդանի խաչեցին: Այդ դաժանությամբ պետությունը ցանկանում էր վախ ներշնչել բոլոր ստրուկներին:

1)Գրե՛ք հետևյալ թվերը` նվազման կարգով.

–30 < –17 < –11 < –8 < –7 < –3 < 0 < 1 < 4 < 12 < 13:

2)Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք –9, –4, –2, 0, +1, +4, +7, +10 

թվերին համապատասխանող կետերը։ 

3)Հաշվե՛ք

ա) |– 6| + |4| = 10

բ) |– 50| + |– 4| = 54

4)Կատարե՛ք գումարում.

ա) (–10) + (+3) = -7

բ) (+31) + (–10) = 21

5)Կատարե՛ք հանում.

ա) –16 – 7 = -23

բ) 0 –16 = -16

6)Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի 

հավասարություն.

ա) (–45) ։ 15 = –3, 

բ) (80) ։ (–16) = –5։